سوال درس املا فصل اول کتاب سوم

سوال درس املا کتاب سوم

 

املای کدام واژه با توجه به معنی آن درست است ؟

الف) : تداعی : یاد آوری      ب) : فراظ: بلندی         ج) : ملحق: پیوسته          د) طراوت:شادابی

در کدام گزینه واژه ی هم آوا وجود دارد ؟

الف ) عمارت – امارت             ب) داننده – راننده         ج)خاتم – خاتم      د) نظر-منتظر

در کدام گزینه غلط املایی و جود ندارد ؟

الف) پیام پیامبر، آبشخوری است که انسانیت همواره برای تازه گی خود بدان نیازمند است .

ب) آفرین بر اهل بیت اوی که راه و شیوه ی  مبتلان برنوشتند .

ج) زندگی حقیقی مردان خدا ققنوس وار از میان اتوموبیل های آتش گرفته سر برآورد.

د) خرمشهر به اشغال متجاوزان در آمد و مدافعان به آن سوی شط کوچ کردند.

در کدام گزینه واژه ی هم آوا وجود دارد ؟

الف ) عمارت – امارت           ب) داننده – راننده         ج)خاتم – خاتم             د) نظر-منتظر

در کدام گزینه غلط املایی و جود ندارد ؟

الف) پیام پیامبر، آبشخوری است که انسانیت همواره برای تازه گی خود بدان نیازمند است

ب) آفرین بر اهل بیت اوی که راه و شیوه ی  مبتلان برنوشتند .

ج) زندگی حقیقی مردان خدا ققنوس وار از میان اتوموبیل های آتش گرفته سر برآورد.

د) خرمشهر به اشغال متجاوزان در آمد و مدافعان به آن سوی شط کوچ کردند.

هنگام  نوشتن املارعایت کدام مورد لازم است ؟

الف)درست نوشتن                    ب) شیوه صحیح به دست گرفتن قلم

ج) فاصله چشم با کاغذ                           د) همه موارد

با توجه به معنی واژه، جای خالی را با حرف مناسب کامل بنویسید.

ناگ...یر: ناچار           رخ.....ت : اجازه                      ....نا : ستایش                     ....نین : صدا 

 

با توجه به متن املا واژه صحیح داخل پرانتزرا  انتخاب کرده و در جای خالی بنویسید.

الف) جنگ برپاشد تا مردترین مردان در....... (حسرت – حصرت ) قافله ی کربلایی عشق نمانند.

ب) شهیدجهان آرا چنین کردتاجزشایستگان کسی درکربلای خرمشهر .......... (استقرار- اصتقرار) نیابد.

ج) به سه .......... ( وجه – وجح ) این کار از برای خود کردم.

د) مسجد جامع ، قلب خرمشهر بود که .......... ( می تپید- می طپید) .

ترکیبهای زیر را بخوانید. واژه های غلط ر ا در آن بیابید و در جای خالی زیر بنویسید.

 سخنان سرشار – صلاله ی جوانمردان – ابر بقض- فرصت پایان ناپز یر

- توبره ی کاه- سخنان بیحوده- حیات واقعی

.....................        ...............................     ............................      .............................

با توجه به معنی داده شده در هر عبارت جای خالی را با واژه مناسب کامل کنید.

الف) چون یک اندام را رنجی رسد همه ی اندامها آگاهی یابند و ................ شوند .(بیمار)

ب) هرگاه چیزی را نمی دانی بگو نمی دانم تا از ............. های ناگوار آن در امان بمانی .( نتیجه )

ج) خدایا به شناخت تو زندگانیم و به ................... تو عزیزانیم. (بزرگی )

د) خداوند .............. به دلها و کردارتان می نگرد. ( بلند مرتبه )

 

با حروف به هم ریخته  واژه ای بنویسید که مترادف واژه ی نوشته شده در پرانتز باشد.

کوچک : ( ی – ق – ر – ح )  .............      نگاه داری شده :(  ح -  و – ظ – م – ف )   ...................

رنج : ( ن – ت – ح – م ) ...............              بزرگتر : ( ظ – ع – م – ا ) .....................

با توجه به معنی های داده  شده ، واژه ی  معادل آن را بنویسید که حروف داده شده در آن به کار رفته باشد.

پاییز ( خ) : ... .................                           فرش (ط) : ...................                  

بزرگی ( ج)  : ....................                      راه (ط) : .......................

 یاد (ذ ) :........................                           خالی ( ه ) : ......................

کلمات ( مستور – امل- مسطور – عمل ) را با توجه به معنی انها در جدول قرار دهید.

واژه املایی
معنی	آرزو	کار	پوشیده شده	نوشته شده

 

 

 

 

                 

جدول زیر را کامل کنید.

واژه	مفرد	هم خانواده	مترادف
اصحاب

سوالات المپیاد ادبیات سال سوم راهنمایی

سوالات المپیاد ادبیات سال سوم راهنمایی

1- کدام وازه با کلمه­ی «شرک» همیباالبا خانواده است؟

الف- مشکور          ب- رشک          ج- بلایتلایبلایبایبلاشریک          د- شکار

2- کدام گزینه هم خانواده­ی «طبع» نایبیست؟

الف- مطبوع          ب- طبایع          ج- ایبطبا          د- مطبوعات

3- کدام گزینه نادرست است؟

الف- اصول ≠ فروع          ب- مرید ≠ ملبایباراد          ج- فریب ≠ بعید          د- منحوس ≠ شومیفقلابفایبفافقبایبلای

4- اتحاد با همبستگییبلا یبا.......... است.

الف- مترادف          ب- متیبایاشابه          ج- متضاد          د- هم خانواده

5- در کدام گزینه کلمات یباهم­خانوادیه نیستند؟

الف- سعید ؛ مساعدت          ب- انتظار ؛ ناظر          ج- مقاطع ؛ مقطع          د- اخلاف ؛ خلیفهیاایباایبایبابی

6- کدام کلمه به معنی «دورییبایبا» است؟بالف- اهتزاز          ب- اهتراز          ج- احتزاز          د- احترازیبلایبا

7- واژه­ی «اسلاف» یعنی چه؟

الف- بازماندگان          ب- پیشینیایبلابن          ج- جانشینان          د- فرزندان

8- معنی کدام واژه نادرست است؟

الف- کش : بغل          ب- بش : بند          ج- مشحون : تهی          د- مستور : پوشیده

9- معنی واژه­ی «ایلغار» چیست؟

الف- هجوم          ب- جستجو          ج- دفاع          د- مواظبت

10- معنی واژه­ی «ترفند» در کایبایلادام گزینه آمده است؟

الف- رفاه          ب- نادانی          ج- مکر          د- دفاع

11- خواجه عبدالله انصاری با کدامیک از شاعران و نویسندگان زیر معاصر بوده است؟

الف- سعدی          ب- حافظ       یبلابیا   ج- محمد غزالی          د- شمس الدین جوینی

12- تک نگار معاصر ایران که کتاب «ارزیابی شتاب زده» را نوشت در کدام گزینه آمده است؟

الف- دکتر همایی          ب- دکتر محمود صناعی          ج- سعید بیابانکی          د- جلال آل احمد

13- کدام گزینه درباره­ی «حافظ» درست است؟

الف- بزرگترین غزل سرای ایران کهیبایبا در قرن پنجم هجری می زیست.

ب- معروف به لسان الغیب و بزرگترین قصیده سرای ایران است.

ج- در قرن هفتم می زیست و مثنوی ساقی نامه از اوست.

د- بزرگترین غزل سرای ایران است که لسان الغیب تخلص گرفت.

14- کدامیک از گزینه­های زیر از جمله کتاب­های مرجع نیست؟

الف- مفاتیح العلوم          ب- نقاییبایباس الفتون

ج- کیمیای سعادت          د- ذخیره­ی خوارزمشاهی

15- نوعی قالب شعری که از نظر قافیه همانند قصیده است اما در تعداد ابیات و موضوع با آن

متفاوت است.

الف- قطعه          ب- مثنوی          ج- غزل          د- رباعی

16- در کدام گزینه سجع به کاریبایبایب نرفته است؟

الف- الهی! ضعیفان را پناهی، مومنان را گواهی

ب- الهی! شناخت تو ما را امان و لطف تو ما را عیان

ج- اگر رفتی بردی و اگر خفتی مردی

د- درختی که بارش همه شادی و طعمش همه انس

17- گلستان در چه موضوعاتیایبایبا و دارای چند قسمت است؟

الف- حکایت­های مردم پیشین – 8 باب            ب- حمکت و داستان – 7 باب و یک مقدمه

ج- اخلاق و حکمت – 8 باب و یک مقدمه          د- اخلاق نیک – 9 باب

18- شعر زیر در چه قالبی سروده شده­است؟

گل خوشبوی در حمام روزی    یبایبابی         رسید از دست محبوبی به دستم

بدو گفتم که مشکی یا عبیری؟           که از بوی دلاویز تو دستم

بگفتا من گلی نا چیز بودم                 ولیکن مدتی با گل نشستم

کمال هم نشین در من اثر کرد            وگرنه من همان خاکم که هستم

الف- مثنوی          ب- قصیده          ج- قطعه          د- غزل

19- کدام گزینه درست معنی نایبا-+شده است؟

الف- آلاچیق: سایبان          ب- فرجت: رخنه

ج- سراپرده: اتاق پذیرایی          د- ضایع: بلا استفاده – تباه

20- چهار شهر عمده­ی خراسان قدیم که از نظر فرهنگ و ادب هرکدام به تنهایی به منزله­ی یک

پایتخت بودند در کدام گزینه آمده­است؟

الف- نیشابور، مرو، بلخ، توس          ب-  نیشابور، مرو، بلخ، هرات

ج- نیشابور، مرو، بلخ، سبزوار          د- توس، مرو، بلخ، هرات

21- کدام گزینه درباره­ی یزد نادرست است؟

الف- بادگیر از ویژگی­های معماری یزد است.

ب- یزد از یک نظر موزه­ی ابزار عزاداری محرم است.

ج- عموم مردم یزد زرتشتی هستند.

د- آتش مقدس یزد حدود هفتصد سال است که بی­وقفه شعله­ور است.

22- مفهوم این آیه «لیس لـا لـا نسان الا ما سعی؛ نیست برای انسان جر آنچه که سعی می­کند»

در کدام بیت آمده است؟

الف- بخشندگی و سابقه­ی لطف و رحمتش         ما را به حسن عاقبت امیدوار کرد

ب- بعد از خدای هر­چه پرستند هیچ نیست          بی دولت آن که بر­همه هیچ اختیار کرد

ج- نابرده رنج گنج میسر نمی­شود                    مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد

د- هر کاو عمل نکرد و عنایت امید داشت           دانه نکشت ابله و دخل انتظار کرد

23- منظور مصراع «گر تکبر می کنی با خواجگان سفله کن» در کدام گزینه امده است؟

الف- با افراد متکبر رفاقت و دوستی نکن

ب- نسبت به افراد رفاه طلب تکبر کن

ج- خود بزرگ بینی نسبت به ستمگران پسندیده­است

د- نسبت به افراد پولدار و فرومایه با تکبر برخورد کن

24- معنی درست بیت زیر در کدام گزینه آمده­است؟

خوش است زیر مغیلان به راه بادیه خفت          شب رحیل ولی ترک جان بباید گفت

الف- خوابیدن زیر مغیلان در باغها و بستانها دلپذیر است ولی باید از جان و پول خود دست بشویی

ب- خوابیدن زیر خار مغیلان در بیابانها خوب است ولی باید دست از پول و مال خود بشویی

ج- در وقت مسافرت زیر سایه درختان خوابیدن خیلی خوش است ولی باید از جان خودت دست

بشویی

د- در وقت مسافرت در بیابانها زیر خار مغیلان خوابیدن خیلی خوش است ولی باید دست از جان

بشویی

25- با توجه به این بیت«گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت که به باغ آمد از این راه و از آن

خواهد شد» چرا باید قدر گل را بدانیم؟

الف- چون ارزشمند و زیباست          ب- چون نازک و لطیف است

ج- چون در هر باغی نمی­روید          د- چون عمر آن کوتاه است

26- شاعر با آوردن این مصراع «پاکی خوشه­ی زیست» چه پیامی را می خواهد به ما بدهد؟

الف- خوشه­ی گندم پاک است

ب- خوشه­ی گندم رو به تعالی و پیشرفت است

ج- زندگی مانند خوشه­ای رو به تعالی و پیشرفت است

د- زندگی مانند خوشه­ای زرد و خشک است

27- کدام ترکیب وصفی نیست؟

الف- انسان خوشبخت          ب- قامت دوست          ج- دوست واقعی          د- خانه­ی بزرگ

28- در کدام گزینه فعل به مسند نیاز ندارد؟

الف- دنیا گلستان می شود                      ب- هوا طوفانی گردید

ج- شاید قلم برای نوشتن لازم باشد          د- پس به سرقصه خواهم شد

29- کدام گزینه با بقیه فرق دارد؟

الف- خندان          ب- درختان          ج- گریان          د- سوزان

30- کدام گزینه درباره بیت زیر درست است؟

یک نصیحت بشنو از من کاندر آن نبود غرض          چون کنی رای مهمی تجربت از پیش کن

الف- بشنو = مضارع التزامی

ب- اندر = حرف اضافه

ج- تجربت کن = فعل مضارع

د- چون = حرف اضافه

 

نمونه سوال ادبیات فارسی سوم راهنمایی

نمونه سوال ادبیات فارسی سوم راهنمایی

 1- معنی « بینی کسی را به خاک مالیدن »درکدام گزینه صحیح است ؟

الف) بزرگ کردن وبه او منزلت بخشیدن                  ب ) خوارکردن وتحقیر کردن 

ج ) به او کار مهمی محوّل کردن                            د ) افتخار ومباهات کردن 

 2- معنی کلمات ِکدام گزینه نا درست است .

الف) رحیل : کوچ کردن                                       ب ) بی محابا : نترس 

ج ) موسم : معروف ومشهور                                د ) درباب ِ: درمورد ِ 

3- کدام بیت ازابیات زیربا بقیه متفاوت است ؟

الف) توحید گوی ا نه بنی آدم اند وبس                          هربلبلی که زمزمه برشاخسار کرد 

ب ) گفتم این شرط آدمیّت نیست                                 مرغ تسبیح گوی وما خاموش 

ج ) گر تکبر می کنی با خواجگان سفله کن                   ورتواضع می کنی با مردم درویش کن 

د ) گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت                  که به باغ آمد از این راه ازآن خواهد شد 

 4- کدام دوکلمه از نظر املایی صحیح است؟

الف) قیچ وتاغ ، مناعت طبع                                  ب ) قیچ وطاق ، ترفند 

ج ) سخی ، مناعت تبع                                         د ) پرتلألؤ ، طرفند 

5- باتوجه به بیت«یک نصیحت بشنوازمن کاندران نبودغرض – چون کنی رای ِمهمی تجربت ازپیش کن»کدام گزینه صحیح است .

الف) دربیت آرایه ی تشخیص (شخصیت بخشی)وجود دارد . 

ب ) « غرض» متمم است . 

ج ) کلمه«چون» دراین بیت از ادات تشبیه است . 

د ) بیت از چهار جمله تشکیل شده است . 

6- گزینه صحیح کدام است ؟

الف) کودکی،عروسک وپسران اسم مشتق هستند.       

ب ) بوستان ِخرّم، آهوی ِوحشی وداستان ِکوتاه ترکیب وصفی اند. 

ج ) خلیج ، سرزمین و میهن اسم ساده اند.            

د ) دوان ، گریان ودرختان ساختمانی شبیه هم دارند. 

 7- کدام گزینه صحیح نیست ؟

الف) کیمیای سعادت ازخواجه عبدا.. انصاری است.    ب ) نویسنده داستان های علمی وتخیلی ژول ورن است . 

ج ) حافظ به لسان الغیب معروف بود .                     د ) یکی از آثار عبدالرحمان جامی کتاب بهارستان است . 

 8- کدام آرایه ها را می توان دربیت زیر یافت ؟

بحر آفرید وبرّ ودرختان وآدمی                                  خورشید وماه وانجم ولیل ونهار کرد

الف) مراعات نظیر، تضاد                                    ب ) تشخیص ، تضاد 

ج ) تشبیه ، تضاد                                               د ) مبالغه ، تشخیص 

9- دربیت « معرفت از لفظ دین داران کامل عقل جوی – مشورت با رای نزدیکان دوراندیش کن» نقش «معرفت» چیست ؟

الف) مسند                  ب) مفعول                  ج) متمم                       د) فاعل 

 10- کدام گزینه درمورد قصیده صحیح نیست ؟

الف) مصراع اول بیت اول با تمام مصراع های زوج هم قافیه است . 

ب ) از 15 بیت بیشتر است وتا 70و80 بیت هم می رسد . 

ج ) موضوع آن عاشقانه وعارفانه است . 

د ) از نظر طرز قرارگرفتن قافیه شبیه به غزل است . 

امتحان نگارش دوم راهنمایی

امتحان نگارش دوم راهنمایی

به نام خدا                                     

 

1-در هر بیت چه آرایه ای به کار رفته؟                                                                         

الف)ذات او دروازه شهر علوم                  زیر فرمانش حجاز و چین و روم                            

ب)عشق با دشوار ورزیدن خوش است                  چون خلیل از شعله گل چیدن خوش است          

 

2-با متضاد این کلمات جمله بسازید.                                                                              

استقلال         : ....................................................................................................

آشکار     : .........................................................................................................

 

3-مفهوم این عبارات را بنویسید.                                                                                 

خانه غلغله شد ..................................        عفوش خطا پوش است .............................

انگار قند در دل محسن آب کردند ...........................................................................

در صدایش بغضی بود .......................................................................................

 

4-الف)جمله ها و نوشته های ما ظرف هایی هستند که.........................ما را در خود جای می دهند.

ب)آثار ادبی و گفتار ما رنگ فکر و ......................... ما را نمایان می سازد.                       

 

5-گونه ی گفتاری زبان (شکل محاوره ای) را در نوشتار به کار نبریم مگر در ..........و.............. 

6-هر گاه کلمه ای در آخر سطر نگنجد از نشانه ی .................استفاده می کنیم.                       

خلاصه و فشرده ی خواسته ها و آرمان های یک ملت را ..................... می گویند.                   

 

7-این عبارت را در یک بند کامل کنید.                                                                          

ایران!ای سرای امید.................................................................................................

........................................................................................................................

........................................................................................................................

 

8-یک بند بنویسید و کلمات <تسبیح،سجاده و نماز> را در آن بکار ببرید.                                  

................................................................................................................................................................................................................................................

 

9-با کلمات <معین و معیّن>، <قوت وقوّت> جمله بسازید.                                                   

................................................................................................................................................................................................................................................

 

10-متن زیر را نشانه گذاری کنید.                                                                                

مادر بزرگ دستی به صورت خود کشید اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد همیشه دانه ی آخر تسبیح را که می انداخت صلوات را بلند ختم می کرد.       

حسرت

بسم الله الرحمن الرحیم

                                                          دور نمای زندگی

طی شد این عمر ، تو دانی چه سان ؟

پوچ و بس تند ، چنان بادِ دمان

همه تقصیر من این است که نکردم فکری

که چه سان می گذرد ، این عمر گران

هیچ کس نیز نگفت :

زندگی چیست ؟ چرا می آییم ؟

بعد از این چند صباح ، به کجا باید رفت ؟

باکدامین توشه ؟ به چه سان باید رفت ؟

نوجوانی سپری گشت به بازی ، به نشاط

فارغ از نیک و بد و مرگ و حیات

پس از آن نیز نفهمیدم هیچ

که چه سان باید زیست ؟ به کجا باید رفت ...

همه گفتند : جوان است هنوز ، بگذارید جوانی بکند ، بهره از عمر برد ، کامروایی بکند

بگذارید که خوش باشد و مست

بعد از این نیز ورا عمری هست !

یک نفر بانگ بر آورد که : او از هم اکنون باید ، فکر فردا بکند !

دیگری آوا داد ، که : چو فردا بشود ، فکر فردا بکند !

دیگری گفت : همان طور که دیروزش رفت ، بگذرد امروزش ، بگذرد فردایش !

کس مرا هیچ نگفت :

زندگی خوردن نیست ،

ثروت و قدرت نیست ،

زندگی غفلت نیست ..

من شدم خلق که با عزمی جزم

پای از بند هواها گسلم

فارغ از شهوت و از کینه و آز،

از جوانمردی و عزت سرشار ،

در ره کشف حقایق کوشم،

شربت جرئت و امید و شهامت نوشم،

آنچه آموخته ام بر دگران آموزم .

شمع راه دگران گردم و با شعله ی خویش

ره نمایم به همه ، گر چه سراپا سوزم ( مهدی دافعیان )

 

                                      حسرت همیشگی

حرف های ما هنوز ناتمام ...

تا نگاه می کنی :

وقت ِ رفتن است

باز هم همان حکایت همیشگی !

پیش از آن که با خبر شوی

لحظه ی عزیمت تو ناگزیر می شود

آه...

ای دریغ و حسرت همیشگی!

ناگهان چقدر زود

دیر می شود !      ( قیصر امین پور )

 

                                      در بسته باز کردن

همه روز روزه بودن ، همه شب نماز کردن      همه ساله از پی حج سفر حجاز کردن

شب جمعه ها نخفتن به خدای راز گفتن      ز وجود بی نیازش طلب نیاز کردن

پی طاعت و زیارت به نجف مقیم گشتن       به مضاجع و مراقد سفر دراز کردن

به مساجد و معابد همه اعتکاف جستن        ز ملاهی و مناهی همه احتراز کردن

به خدا قسم که کس را ثمر آن قدر نبخشد        که به روی مستمندی در بسته باز کردن  ( صادق بقایی )

نمونه سوال ادبیات فارسی سوم راهنمایی

نمونه سوال ادبیات فارسی سوم راهنمایی

 1- معنی « بینی کسی را به خاک مالیدن »درکدام گزینه صحیح است ؟

الف) بزرگ کردن وبه او منزلت بخشیدن                  ب ) خوارکردن وتحقیر کردن 

ج ) به او کار مهمی محوّل کردن                            د ) افتخار ومباهات کردن 

 2- معنی کلمات ِکدام گزینه نا درست است .

الف) رحیل : کوچ کردن                                       ب ) بی محابا : نترس 

ج ) موسم : معروف ومشهور                                د ) درباب ِ: درمورد ِ 

3- کدام بیت ازابیات زیربا بقیه متفاوت است ؟

الف) توحید گوی ا نه بنی آدم اند وبس                          هربلبلی که زمزمه برشاخسار کرد 

ب ) گفتم این شرط آدمیّت نیست                                 مرغ تسبیح گوی وما خاموش 

ج ) گر تکبر می کنی با خواجگان سفله کن                   ورتواضع می کنی با مردم درویش کن 

د ) گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت                  که به باغ آمد از این راه ازآن خواهد شد 

 4- کدام دوکلمه از نظر املایی صحیح است؟

الف) قیچ وتاغ ، مناعت طبع                                  ب ) قیچ وطاق ، ترفند 

ج ) سخی ، مناعت تبع                                         د ) پرتلألؤ ، طرفند 

5- باتوجه به بیت«یک نصیحت بشنوازمن کاندران نبودغرض – چون کنی رای ِمهمی تجربت ازپیش کن»کدام گزینه صحیح است .

الف) دربیت آرایه ی تشخیص (شخصیت بخشی)وجود دارد . 

ب ) « غرض» متمم است . 

ج ) کلمه«چون» دراین بیت از ادات تشبیه است . 

د ) بیت از چهار جمله تشکیل شده است . 

6- گزینه صحیح کدام است ؟

الف) کودکی،عروسک وپسران اسم مشتق هستند.       

ب ) بوستان ِخرّم، آهوی ِوحشی وداستان ِکوتاه ترکیب وصفی اند. 

ج ) خلیج ، سرزمین و میهن اسم ساده اند.            

د ) دوان ، گریان ودرختان ساختمانی شبیه هم دارند. 

 7- کدام گزینه صحیح نیست ؟

الف) کیمیای سعادت ازخواجه عبدا.. انصاری است.    ب ) نویسنده داستان های علمی وتخیلی ژول ورن است . 

ج ) حافظ به لسان الغیب معروف بود .                     د ) یکی از آثار عبدالرحمان جامی کتاب بهارستان است . 

 8- کدام آرایه ها را می توان دربیت زیر یافت ؟

بحر آفرید وبرّ ودرختان وآدمی                                  خورشید وماه وانجم ولیل ونهار کرد

الف) مراعات نظیر، تضاد                                    ب ) تشخیص ، تضاد 

ج ) تشبیه ، تضاد                                               د ) مبالغه ، تشخیص 

9- دربیت « معرفت از لفظ دین داران کامل عقل جوی – مشورت با رای نزدیکان دوراندیش کن» نقش «معرفت» چیست ؟

الف) مسند                  ب) مفعول                  ج) متمم                       د) فاعل 

 10- کدام گزینه درمورد قصیده صحیح نیست ؟

الف) مصراع اول بیت اول با تمام مصراع های زوج هم قافیه است . 

ب ) از 15 بیت بیشتر است وتا 70و80 بیت هم می رسد . 

ج ) موضوع آن عاشقانه وعارفانه است . 

د ) از نظر طرز قرارگرفتن قافیه شبیه به غزل است . 

اندر فواید خموشی در آیینه ی اشعار

اندر فواید خموشی در آیینه ی اشعار                                

پشیمان ز گفتار دیدم بسی                                                  پشیمان نگشت از خموشی کسی

آدمی مخفی است در زیر زبان                                              این زبان پرده است بر درگاه جان

مگو راز    دلت    با    هر کسی     باز                                     که  در   دنیا     نیابی      محرم     راز

چه گویم که ناگفتنش بهتر است                                            زبان در دهان پاسبان سر است

بس سر که فتاده ی زبان است                                                با یک نقطه زبان زیان است

مرد خاموش در امان خداست                                                 آدمی از زبان خود به بلاست

سخن تا نگویی بر آن دست هست                                         چو گفته شود یابد او بر تو دست

سخن   تا نگویی       بود  زیر  پای                                        چو گفتی ورا     بر سر تست جای

گر خبر داری ز حیّ لایموت                                                  بر دهان خود بنه مهر سکوت

هر که می خواهد که باشد در امان                                           مهرمی باید نهادن بر دهان

ضمیر دل خویش منمای زود                                                  که هر گه که خواهی توانی نمود

اگر طوطی زبان می بست در کام                                           نه خود را درقفس می دید و نه دام

مگو ناگفتنی در پیش اغیار                                                    نه با اغیار با محرم ترین یار

جواهر به گنجینه داران سپار                                                  ولی راز را خویشتن پاس دار

بسیج سخن گفتن آنگاه کن                                                  که دانی که در کار گیرد سخن

تو را خاموشی ای خداوند هوش                                             وقار است و نا اهل را پرده پوش

ندهد مرد هوشمند جواب                                                       مگر آن گه کزو سؤال کنند

اگر جز تو داند که رأی تو چیست                                              بر آن رأی و دانش بباید گریست

تا مرد سخن نگفته باشد                                                        عیب و هنرش نهفته باشد

اگر مردی زبان خود نگهدار                                                     ز کذب و غیبت و بهتان و آزار

خاموشی به که ضمیر دل خویش                                           با کسی گفتن و گفتن که مگوی

ای سلیم آب ز سر چشمه ببند                                               که چو پر شد نتوان بستن جوی

تو پیدا مکن راز دل بر کسی                                                  که او خود بگوید بر هر کسی

ندهد مرد هوشمند جواب                                                      مگر آن گه کزو سؤال کنند

به پای شمع شنیدم ز قیچی پولاد                                           زبان سرخ سر سبز می دهد بر باد

ای زبا ن هم آتش و هم خرمنی                                             چند این آتش در این خرمن زنی

ای زبان ، هم گنج بی پایان تویی                                             ای زبان هم رنج بی درمان تویی

مزن بی تأمل به گفتار دم                                                        نکو گو اگر دیر گویی چه غم

صرّاف سخن باش و سخن بیش مگوی                                     چیزی که نپرسند تو از پیش مگوی

کم گویی و گزیده گوی چون  در                                               تا ز اندک تو جهان شود پر

به نطق آدمی بهتر از دوّاب                                                      دو لب بسته به ، گر نگویی صواب

سخندان پرورده پیر کهن                                                         بیندیشد آنگه بگوید سخن

سخن آن گه گو ، چه با دشمن چه با دوست                              که هر کو بشنود ، گوید که نکوست

چون نداری مایه از لاف سخن خاموش باش                       خنده رسوا می کند ، آن پسته ی بی مغز را

چیزی که نپرسند تو از پیش مگوی                                    کم گوی و به جز مصلحت خویش مگوی

دادند دو گوش و یک زبانت دادند                                        یعنی که دو بشنو و یکی بیش مگوی

هر که خاموش است ، عقلش کامل است                           پر سخن گفتن نشان جاهل است

چه نیکو داستانی زد یکی دوست                                       که خاموشی ز نادان سخت نکوست

اگر چه پیش خردمند خاموشی ادب است                         به وقت مصلحت آن به که در سخن کوشی

دو چیز طیره ی عقل است  دم فروبستن                                 به وقت گفتن و گفتن به وقت خاموشی

زبان درکش ای مرد بسیار دان                                                  که فردا قلم نیست بر بی زبان

ز زخم سنان پیش زخم زبان                                                     که این تن کند خسته و آن روان

ولی آنجا که باشد جای گفتار                                     خموشی آورد صد نقص در کار

فاطمه می آید

زمزمه های فاطمی

آب زنید راه را هین که نگار می رسد

مژده دهید باغ را بوی بهار می رسد

طبق طبق نور از آسمان ها به زمین می آید... هفت آسمان را با شقایق ها و رازقی ها آذین بسته اند. هلهله ای برپاست در میان ملائک که به یُمن قدوم مبارک «فاطمه» جام عشقش را نوشیده اند و مست عطر بهشتی اش شده اند. فاطمه می آید... مادرِ تمامی شقایق های عاشق، معنای جمال، مقصود و حبیبه خدا، همسر علی، مادر حسنین، ادامه نبی می آید... می آید تا زمین و زمینیان را با نور وجودی خود به عطر آسمانی ـ بهشتی دعوت کند و سجده های عاشقی را شرمنده خویش سازد و محراب را در مقابل قامت بلند بی همتایش به زانو درآورد. می آید تا «زن» معنا بگیرد... فاطمه می آید.

فاطمه جان

عطر شورانگیز غزل ها، طرحی از عطر توست فاطمه جان! جلوه آینه ها، از تصویر مبارک توست که در سینه دارند. بهار با همه دلبری اش، تمام زیبایی را از تو وام می گیرد. بانوی سپید شعر من، فاطمه جان! ملائک بال در بال، گستره آسمان را برای قدوم تو مهیا کرده اند. برگ های تمام درختان، به یُمن دیدار تو سبز گشته اند و سبزی و طراوت را به جهانیان تقدیم کرده اند. پیچکان عاشق با هر نگاه لبریز از آینه ات، عاشقانه می پیچند و بالا می روند. دریا، وسعت آبی روح پاک توست. نوای دل نشین تو، شکوفه های بهاری را به گل مبدّل می کند و رودخانه ها، نوای خوششان را از نغمه دل نواز صدای تو گرفتند. آدم به مباهات می نشیند که خدایش او را به مقام نام تو دیگر بار پذیرفت و در بهشت برین جای داد. موج ها نامت را بر صخره ها حک کرده اند و در خلوت خاموش کبوترها، طنین دل انگیز نام آسمانی توست که دیگر بار آن ها را به شور و شوق زندگی می رساند.

فاطمه، یعنی سلام خدا

فاطمه، آن بانوی بزرگی است که چلچله ها به تمنّای پاسخش، آمدن بهار را نوید می دهند. او که مهربانی را نثارمان می کند. همو که لاله ها در دشت مهربانی، از عشقش شور زندگی می گیرند. فاطمه، کوثر خدا و همتای علی است و واژه وفا با نام او معنی می یابد. فاطمه، آن پیغام وصلی است که کبوتران به باغ های روشن می برند. فاطمه، خورشید رسالت و قمر ولایت است. چشمه طهارتی است که جمال را معنا می کند و جلال را تفسیر. فاطمه، یعنی آفتاب از پسِ ابرهای سفید در آسمان آبی. فاطمه، یعنی عشق، یعنی مهر، یعنی زمزمه عشق در محراب مناجات. فاطمه، یعنی نگاه جست وجوگر در بقیع، یعنی نگاه آسمانی... فاطمه، یعنی سلام خدا.

بر ما ببخشای

فاطمه جان! ای اسوه خدایی، ای جلوه الاهی، ای عشق کبریایی! بر ما ببخشای کوتاهیِ کلام و زبانمان را در وصف جمال آسمانی ات. بر ما ببخشای فهمِ کوچکمان را از خانه گلی ات ؛ خانه ای گلی، اما مهبط وحی، جایگاه فرشتگان عرش الاهی. وصف تو می گوییم، اما نه آن چنان که شایسته ات باشد، که تو بلندای خورشیدی در کنار قامت برافراشته ماه. آبی زلال سادگی را، راز گل یاس را، فوران دلدادگی و عشق را، در لبخند مهربانت می یابیم، اما وصفش را عاجزیم. بر ما ببخشای ای بانو، در ناتوانی قلم هایمان در وصف «رضای الاهی، در رضای تو». بر ما ببخشای که چشمان جست وجوگرمان، توان دیدن بلندای وجودت را ندارد، آن چنان که شایسته هستی. بر ما ببخشای که نگاه دریا گونه ات را، نوازش دستان سپید مهربانی ات را و عطر کلام آسمانی ات را تفسیر می کنیم، اما نه آن چنان که شایسته حبیبه خدا باشد.

طلوع اولین شعر اهورایی

فاطمه جان، ای طلوع اولین شعر اهورایی مان! تویی که در کوچه باغ باورمان جاویدانی. نگاه مشرقی و هستی بخشت، پیاله جانمان را از شور زندگی، شور با تو بودن و شور عشق و شیدایی تو لبریز و مالامال کرده است. صدای قدم هایت را می شنویم، آن گاه که از کوچه های بارانی چشمانمان به آهستگی عبور می کنی، گویی که بر حریر قدم می سایی. در جست وجوی دست توان بخش آفتابی ات، قد کشیده ایم و یافته ایم تو را که قوهای سپیدبال آرام دریایی، صبحشان را با تو تلاوت می کنند؛ تو را که آفاق پرواز همه پرندگان مهاجری و تجلّی هستی و مظهر ایمان تو را یافتیم که قد خمیده ات عرقِ شرم بر پیشانی نجیب تمامی تاک های قد خم کرده تاکستان ها نشانده بود. تو را یافتیم که علی علیه السلام در نگاه تو ذوب می شد، که خدا را به تو سوگند می داد و نبی صلی الله علیه و آله را که در سایه وجودی تو آرامش می یافت و به شوق دیدار تو، نگاه زهرآگین دشمنان را نادیده می گرفت.

مادر تمام خوبی ها

مادر تمام خوبی ها... فاطمه جان! تو نشان لطف خدایی برایمان، تویی که پنجره ها همه بیقرار توأند و کوچه ها در انتظار قدوم مبارکت. تویی که چشمانت همه حدیث و اعجاز است. تویی که وقتی دیگر بهانه ای برای بودن نیست، می آیی و هستی و بودن، و حتی بالاتر، زیستن و عشق را رنگی دیگر می بخشی. تو که عالم همه از نازِ قدوم تو آفریده شد. تو که کوته نظران دیوسیرت، عشقِ خداوند را در چشمان رمزآلود پیامبر ندیدند، آن هنگام که تو را می نگریست و باران عاشقی در آسمان چشمانش هویدا می شد. تو که مناجات با قامت آسمانی ات تفسیر می شد، آن هنگام که در محراب عشق، ترنّم دلدادگی سر می دادی. تو که جبرئیل حامل سلام خداوند برایت بود. تو که با عشقِ ولایت زیستن و با دردِ ولایت رفتن را به همگان آموختی. تو که پیوند نبوت و امامت و ولایت بودی. تو که دنیا از برای جلوه تمام وجودت کوچک بود. تو بهار جاودانی برای سال های زندگی مان.

فاطمه اختر گیتی فروز

فاطمه، آن فریادگر پاکی است که درک او، درک شب قدر است. تداوم بخش سلاله پاک محمدی که نامش برگرفته از «فاطر السموات» است. سرمنشأ رحمت و عنایت، شریف ترین مخلوق در بندگی خدا، اسوه شگفت طهارت، آموزگار خوب شهادت که برتر از تمام مردان عالم است. آن خورشیدی که بر تارک اسلام می درخشد. آن اختر گیتی فروزِ آسمانِ علم و دین که نخستین زن فدایی حریم امامت است. بانی کاخ ولایت و شیرزن میدان سیاست، که موجودی الاهی ـ جبروتی و البته یک زن است. آن نوباوه رسالت، حاصلِ باغِ نبوت، میوه بوستان هستی که تسلیم محض در برابر حکم خداوندگاری است و توسل به او، موجب استجابت دعاست. آن باغ یاسمین، آن دژ محکم ولایت و آن عشق کبریایی و بالاخره فاطمه ای که فاطمه است.

فرشتگان در خدمت توأند

ای ماندگارترین بانوی تاریخ، ای قسم خورده پرستش و پرهیزکاری، ای شیرازه مظلومیت، گوهر گنج کبریایی و شمیم ساحت پاک آل کسا، فاطمه جان! ای ناقه سوار روز قیامت، رمز مظلومیت شیعه ای و پشتوانه حقانیت علی. تو آن راز بقای اسلامی که صاحب والاترین مقام در بهشتی. ای اشتیاقِ همیشه بهشت، ای صلابت کوه، ای اطلس نجابت، ای نور طورسینا، ای مستوره یاسین، ای فضیلت کوثر، ای فدایی علی و ای کعبه ارباب یقین. دادخواه پیشگاه عرش در روز جزا و زبان گویای علی بر حقانیت غدیر تویی. تو آن اسوه همیشه بیدار و هشیاری که فرشتگان آسمان در خدمت توأند. درود همه پاکان گیتی، نثار خاک پای تو باد؛ ای مادر همگان.

ترازوی بی نقص ارزش ها

الگوی زنان جهان، فاطمه جان! مشکل گشای مرتضایی و وارث کل صفات احمدی. تو آن رشته پیوند میان بانوان و سروران زنان جهانی. ای چشمه زلال مادری، ای سرچشمه زلال معارف و ارزش های اسلامی، ای راهنمای شریعت محمدی، ای تمام نسخه انسانیت، تو ترازوی بی نقص ارزش هایی و نمونه بی بدیل همسرداری. ای دارالشفای دردمندان و ای احیاگر شخصیت زن، و روشنی بخش دل حیدری که دشمنی با تو، نشانه کفر است و دوستی با تو، دوستی با پیامبر. کلید قفل حاجات، مطیع ولایت، جلوه جاودان هستی، تویی آن مرّبی شیرزن کربلا، آینه تمام نمای اسلام که نامت از تعریف و معرّفی بی نیازت کرده است.

معّرف کمال زن

زهرا کوثر خداست. لیلة القدر خداست. جلوه جمال خداست و تفسیر جلال خدا. زهرا ادامه رسول اللّه صلی الله علیه و آله است و همتای علی علیه السلام . زهرا تلاوت بیداری است. سایبان شوق است. تولد بالغ تاریخ است و بهار سرشار دل های آشنا. زهرا معّرف نهایت کمال زن است و اوج عروج انسانی. چشمه غدیر در باغ دستان پرتوان او به بلوغی رسید و غدیریان، از دامان عصمت او به رویشی رسیدند. پیچیدگی برخورد و عمق نگاه زهرا، هم چون دشت نیست که نشسته تا آخرش را ببینیم و کرانه هایش را در آغوش نگاهمان بنشانیم؛ دریایی است بی کرانه، کوهی است به بلندای تاریخ و همین است که هرچه به قلّه اش نزدیک تر می شویم، چشم انداز بیشتری می بینیم، در حالی که بیش از یک سویش را ندیده ایم.

بوی درخت طوبی

فاطمه علیهاالسلام زهره زهرایی است که از نور عظمت الاهی خلق شده و آسمان و زمین آن چنان به نور وجودی اش روشنایی یافته که ملائکه به سجده افتادند و درباره عظمت آن نور از حضرت حق سؤال کردند. فاطمه علیهاالسلام حوراء انسیه ای که خداوند پیش از خلقت آدم ابوالبشر وی را از نور خویش آفرید و در زیر ساق عرش خود جای داد و پیوسته به تسبیح و تقدیس و تحلیل و تحمید حضرت حق اشتغال داشت. بزرگ بانویی که چون خداوند نور او، پدر، شوهر و دو فرزندش را آفرید، ولایتشان را بر ملائکه و سایر مخلوقات عرضه داشت، قبول کنندگانش از مقربان و منکرانش از کافران به حساب آمدند. یگانه بانویی که خود، پدر، همسر و فرزندان معصومش در خلقت، نوری اقدم و اشرف و اعلای بر خلقتِ نوری دیگران بوده اند. آن طاهره ای که رسول خدا هرگاه مشتاق بوی بهشت می شد، او را می بویید و بوی درخت طوبی را از فاطمه استشمام می کرد.

شکفتن یک گل

ولادت

نوباوه رسالت، پیکره عصمت، هم سنگ و همسر خلافت خدا در زمین، بانوی بانوان جهان، فاطمه زهرا علیهاالسلام در لحظه های طلایی روز جمعه بیستم جمادی الثانی، پنج سال پس از بعثت پیامبر، در بُنِ آسمان حجاز، در دامنه کوه های سنگی مکّه، در چشم انداز کعبه، در منزل وحی، در خانه ای که فرشتگان آن را خوب می شناختند و در آن رفت وآمد داشتند، آن جا که زمزمه نماز پیامبر در صبح و شام و آوای ملکوتی تلاوت پیامبر در دل شب زمینش را به آسمان پیوند می زند، در خانه امید یتیمان، در خانه دستگیری از مستمندان، در خانه پیامبر و خدیجه، آفتاب وجودش از شرق دامان خدیجه طلوع کرد و ولادتش برای پیامبر، مانند وزیدن نسیم بهشت در گرمای صحرای سوزان حجاز، روح بخش و دلنواز بود.

فاطمه علیهاالسلام و پیامبر صلی الله علیه و آله

اگر هیچ زنی در چشم و دل رسول خدا صلی الله علیه و آله به اندازه زهرا علیهاالسلام جا نداشت، بی دلیل نبود. آن گاه که رسول خدا صلی الله علیه و آله بر زهرا علیهاالسلام وارد می شد، زهرا علیهاالسلام تمام قد می ایستاد و مشتاقانه به استقبال پدر می شتافت و بر دست او بوسه زده و عبا از دوشش برمی گرفت و نعلین او را به کناری می نهاد و آن حضرت را در جای خود می نشاند و خود در پیش روی او مؤدب می نشست و هرگاه پدر او را می خواند، ندایش را با لبیک لبیک پاسخ می داد. همیشه رسول خدا صلی الله علیه و آله را «پدرجان» می خواند و همواره در حفظ احادیث و سخنان گهربار پدر می کوشید. همیشه رضای رسول خدا صلی الله علیه و آله را بر رضای خود مقّدم می داشت و بارها برای خشنودی او، که همان خشنودی خداست، از غذا و لباس و پرده و گردن بند و حتی دستبند بچه هایش و بالاخره هر آن چه داشت، به راحتی می گذشت و آنها را ایثار می کرد.

فاطمه مام پدر

بهترین راه شناخت فاطمه علیهاالسلام از دیدگاه پدر است که هیچ سخنی را بدون اراده و بدون دستور حق و به خواسته نفس نگفته و تمام سخنانش از وحی و با اراده خداست. تاریخ، از رفتار رسول خدا با دخترش فاطمه علیهاالسلام در شگفت و حیرت است. پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله به او سلام می دهد و رفتار او با فاطمه علیهاالسلام ، با رفتارش با دیگران بسیار تفاوت دارد. پیامبر صلی الله علیه و آله چهره و دست فاطمه علیهاالسلام دختر کوچکش را می بوسد. او را «ام ابیها» یعنی مادرِ پدر می خواند و با رفتار خود، چشمان کم سوی بزرگان و سیاست مداران و توده مردم مسلمان را به عظمت مقام فاطمه می گشاید و فاطمه مامِ پدر است. حقیقت و عمق رابطه بین رسول خدا صلی الله علیه و آله و فاطمه زهرا علیهاالسلام را باید در همین «مامِ پدر بودن» جست وجو کرد.

انشا دوم

1- چهار رکن تشبیه را در این تشبیه مشخص کنید  .

   روزگار چون باد و ابر ناپایدار و گذراست

 

2- داستان زير را ادامه دهيد .( در حدود سه سطر )

شیری در جنگلی چند روز گرسنه مانده بود. ناچار برای پیدا کردن غذای مناسبی به جست و جو پرداخت. پس از مدتی تلاش و جست و جو چشمش به خرگوشی افتاد که....

 

 

3- با هر كدام از از تركيبات زيريك جمله ي معني دار بسازيد .

الف – مکث کوتاه :

ب- خردمند :

4- تصوير روبه رو را در حدود دو سطر توصيف كنيد .

 

 

5- هر كدام از عبارات ناقص زير را تا دو سطر ادامه دهيد .

الف- هیچ فقیری گرسنه نبود اگر ........

 

ب- حفظ آثار تاریخی برای ما اهمیّت زیادی دارد زیرا ......

 

6- بيت زير را به نثر روان و ساده بنويسيد .

            پیر گفتا که چه عزّت زین به         که نی ام بر در تو بالین نه

 

7- مصراع زير دو عنصر زيبايي سخن يا آرايه ي ادبي دارد ، آن ها را توضيح دهيد .

برق از شوق که می خندد بدین سان قاه قاه            ابر از هجر که می گرید بدین سان زار زار

 

8- جمله ي زباني زير را به صورت ادبي بنويسيد .

دیروز به شدت باران بارید

 

يكي از سه موضوع زير را انتخاب كنيد و انشايي درحدود 12 سطر در باره ي آن بنويسيد . ( در پشت همين صفحه )

1-    خلاصه و نتیجه ی یک داستان مفید را بنویسید

2-    نامه ای به یکی از دوستانتان بنویسید و مشکلات خود را با او در میان بگذارید  // 3- یکی از بهترین خاطرات سال 88 را شرح دهید

نمونه سوال فارسی دوم نوبت دوم

جمله صحیح را با « ص » و جمله ی غلط را با « غ » مشخص کنید . ( 2 )

1-     در فعل « بشناسیم » ، زمان آن مضارع و بُن « شناس » است .

2-    بیت « چون با ادب و تمیز باشی    پیش همه کس عزیز باشی » از سعدی است .

3-    در جمله ی « روزگار چون باد و ابر ناپایدار و گذراست » یکی از ارکان تشبیه نیست

4-  اگر نویسنده شرح حال خود را بنویسد به آن « اتو بیوگرافی » و اگر نویسنده شرح حال شخص دیگری را بنویسد به آن « بیوگرافی » می گویند .

این جملات را کامل کنید . (2 )

5-    به بهترین بیت در غزل ..................... و در شعر های دیگر ...................... می گویند .

6-    معادل فارسی واژه ی قرضی « سایت » ............................ است .

7-    مفرد کلمه ی « اغراض » ............................ می شود.

8-   به دو کلمه ی « شرف و منزلت » که معنای نزدیک به هم دارند ........................ می گویند.

        گزینه ی صحیح را انتخاب کنید . (2 )

9-    مفرد کدام کلمه ، غلط است ؟

الف ) حِکَم : حکمت                   ب) مقاصد : قصد                        ج) حُکما : حکیم                        د) رُسُل : رسول

10-                        کدام یک مانند بقیه نیست ؟ ( جای موصوف و صفت یا مضاف و مضاف الیه عوض نشده است )

الف ) سیاه رگ               ب) چابک سوار              ج) بند باز                      د) عابر بانک

11-  قالب شعری بیت زیر چیست ؟

        پادشاهی پسر به مکتب داد             لوح سیمینش بر کنار نهاد

        بر سر لوح نبشته به زر                    جور استاد به ز مِهر پدر

     الف ) مثنوی             ب) رباعی                      ج) قصیده                      د) قطعه

12- کدام کلمه هم پیشوند دارد و هم پسوند ؟

الف) دانشگاه           ب) سبزه زار                  ج) نادانی                       د) آگاهانه

13-لغات مشخص شده را معنی کنید . (5/1 )

الف ) بر دو سوی آن خیابان ها ، درختان چنار غرس شده است .

ب) زیبایی طبیعت منحصر به سبزه و گل نیست                       ج) روح را لذت تفریح و طرب می باید

 

د) وی نوازنده ی دل های نژند                                                ه) هم چنان در التهاب مطالب را تحمّل می کرد

 

و) اگر در انجام وظایف خود تعلل کنیم ، حقّ آن ها را پایمال کرده ایم

 

14- ابیات و عبارت زیر را به فارسی روان معنی کنید

         خداوند تدبیر و فرهنگ و هوش                               نگوید سخن تا نبیند خموش (1 )

 

            بی ادب می شود از فیض الهی محروم                    خویش را می کند از جهل و شقاوت معدوم (1 )

 

        تشتّت آرا و اغراض گوناگون و نظریات ناموافق نتیجه ی خوب نمی دهد (1 )

 

15- هر یک از موارد ستون سمت راست را به مورد متناسبش در ستون سمت چپ وصل کنید . (2 )

شعری که در آن یک مصراع یا یک بیت عیناً تکرار می شود                                                مشتق

کلمه ای که هر دو جزءِ آن معنی دار باشند                                                                        شعار

مصراع اول بیت اول با تمامی مصراع های دوم بیت های دیگر هم قافیه است                         جناس

فشرده و خلاصه ی افکار و اندیشه های بلند                                                                      کلمات قصار

خلاصه و فشرده خواسته ها و آرمان های یک گروه و یا یک ملت                                         سجع

اشاره به آیات ، روایات ، احادیث ، داستان و...                                                                     اتوبیوگرافی

اگر نویسنده شرح حال خود را بنویسد                                                                              ترجیع بند

کلماتی که حروف مشترک دارند و از یک جنس هستند                                                       مرکّب

                                                                                                                                    قصیده

                                                                                                                                    تلمیح

                                                                                                                                    بیوگرافی

16- با توجه به دو بیت زیر به سؤالات پاسخ دهید . ( 4 )

     چشمه ها آمدند پایین تر                    دامن کوهسار را شستند

     بین آن راه های پیچاپیچ                     کم کمک راه خویش را جستند

الف) قافیه ها را معلوم کنید                                 ب) یک فعل ناگذرا و یک فعل گذرا پیدا کنید و بنویسید

ج) نهاد را در بیت اول معلوم کنید                        د) مفعول را در مصراع آخر بنویسید

ه) یک کلمه ی مشتق پیدا کنید و بنویسید

و) فعل آمدند را به مضارع اخباری تبدیل کنید

ز) زیبایی ادبی شعر چیست ؟                              ح) شناسه ها چندم شخص هستند

17- از مصدر « نوشتن » زمان های خواسته شده را بنویسید (2 )

     ماضی ساده ، دوم شخص جمع                                    ماضی استمراری ، اول شخص مفرد

     مضارع اخباری ، سوم شخص جمع                               مضارع التزامی ، دوم شخص مفرد

18- جناس را در عبارات زیر معلوم کنید (5/)

 الف ) اگر رفیق شفیقی درست پیمان باش

ب) یوسف از چاه به جاه رسید

19- دو ضرب المثل بنویسید که در آن ها کلمه ی « کار » باشد . (1 )

پند نیکان

                          به نام آن که جان را فکرت آموخت              

                              پند نیکان

1-    برای کسی که آهسته و پیوسته می رود ، هیچ راهی دور نیست .

2-    قلب کوچک تحقیر شده ، بمبی است که فردا منفجر می شود .

3-    دوستان جدید پیدا کنید ؛ اما دوستان قدیمی را هم حفظ کنید ، اینها نقره و آنها طلا هستند .

4-    اگر هر روز راهت را عوض کنی ، هرگز به مقصد نخواهی رسید .

5-    هر تغییر ی موجب بهبود نمی شود ، اما هر بهبودی نیاز به تغییر دارد .

6-     همه چیز در حال تغییر است ، به جز تغییر که همیشه ثابت است .

7-    اگر صد نفر یک قدم بردارند ، بهتر از صد قدم است که یک نفر بردارد.

8-    وای به حال مدیری که زیردستان از بیم شرش به او اظهار دوستی کنند.

9-    نه پیروزی پایدار است و نه شکست پایان راه

10-        میز ریاست مال ما نیست ، نوبت ماست .

11-        اینکه یک زبان داری و دو گوش ، یعنی این که یکی بگویی و دو بشنوی .

12-  تلخی برخورد صادقانه را به شیرینی کاذب منافقانه ترجیح دهید .

13-        انسان ها آن گونه عمل می کنند که می اندیشند .

14-    علت درست انجام نشدن بسیاری از کارها ، روش کهنه و غیر کارآمد است . می خواهند مشکلات امروز را با روش دیروز حل کنند .

15-        قدرت و نفوذ یک لبخند بر قلب ها ، بیشتر از مته های حفاری بر دیوارهاست .

16-اگر بخواهید در همه ی کارها قوی باشید ، در هیچ کاری قوی نخواهید شد .

17-        جزئیات را نادیده نگیرید . همه ی بهبود ها از گام های کوچک شروع می شوند .

18-        آنچه شما را به جایی که هستید رسانده است برای ماندن شما در همان جا کافی نیست .

19-        آینده هرگز اتفاق نمی افتد ، بلکه ساخته می شود .

20-    فرد آینده نگر ، فردی است که امروزش را برای داشتن فردا ئی بهتر ، نیکو سازد نه آنکه آنقدر به فکر فردا باشد که از امروزش غافل شود .

21-        زندگی آن است که بمیرید و پیروز شوید و مُردن آن است که زنده باشید و محکوم دیگران.

22-    هدف معلم باید بالاتر از این باشد که یک سلسله معلومات ، اطلاعات و فرمول در مغز متعلم بریزد . این است که نیروی فکری متعلم را پرورش و استقلال بدهد و قوه ی ابتکار او را زنده کند .

23-    شباهت مغز و معده ، باید معده این قدر آزادی و جای خالی داشته باشد که به آسانی بتواند غذا را زیر و رو کند ، اسید ها و شیره هایی را ترشح نماید و بسازد ، ولی معده ای که مرتب به آن غذا تحمیل می کنند و تا آنجا که جا دارد به آن غذا می دهند دیگر فراغت ، فرصت و امکان برایش پیدا نمی شود که این غذا را درست حرکت بدهد و بسازد . آن وقت می بینید اعمال گوارشی اختلال پیدا می کند و عمل جذب هم در روده ها درست انجام نمی شود . مغز انسان هم قطعاً همین جور است . در تعلیم و تربیت باید مجال فکر کردن به دانش آموز داده شود و او به فکر کردن ترغیب گردد . در آموزش و پرورش هدف باید رشد فکری دادن به متعلم و به جامعه باشد .

24-    دوستان آنهایی هستند که مانند دو دست که موقع شستن همدیگر را تمیز و نظیف می کنند آلودگی همدیگر را بر طرف کنند .( پیامبر اکرم ص )

25-    میزان آرامش روحی هر کس متناسب است با ایمان و پیونند قلبی او با خدا ، هر چه ایمان قوی تر ، آرامش روحی نیز افزونتر

26-کسی که به زبان بگوید خدا بزرگتر است ؛ اما در دل قدرت دیگری را بزرگ بداند و از دیگری بترسد و یا به قدرت دیگری وابسته باشد و به او اتکا کند ، دروغگویی بیش نیست . ( امام صادق علیه السلام )

انشا دوم

  ۱-  در بیت زیر ، نهاد کدام واژه است.
منتظران بهار ، فصل شکفتن رسید                                                          مژده به گل ها برید ، یار به گلشن رسید.

2    بعض از واژه ها شکل نوشتاری یکسانی دارنداما در تلفظ و معنا با یکدیگر متفاوتند یکی از راه هایی که به ما کمک می کند که ما بهتر ودرست تر واژه را تشخیص دهیم .................... است.
3    در کدام کتاب شعرا بیش تر از شیوه ی کوتاه نویسی و یا کوتاه گویی استفاده شده است؟

4    پسوند و پیشوند را در واژه های زیر پیدا کنید وبنویسید .
خردمند –خندان- نسوز- باهنر

5    کدام یک از واژه های زیر مرکب هستند.
زریّن –دل نواز

6    چند واژه (( جمع)) می توان پیدا کرد خط بکشید .
بیابان- یاران

7    بعضی از واژه ها در گذشته و حال متفاوت اند که به این عمل تغییر در تلفظ می گویند با مثالی واژه گذشته و امروز را با یکدیگر مقایسه کنید.


8    کدام ترکیب از نظر نگارشی درست نیست.
1.راه دشوار                  2. سوی من                          3. نامه ی او                           4.دریای خروشان           
9    کاربرد نشانه ی ( -) را دو  مورد ذکر کنید.


10    وقتی در متن، مطالبی ببینید که از نویسنده ی اصلی نباشد وآن را برای توضیح بیش تری آورده باشد از این نشانه .......... استفاده می کنند.

11    نوشته ها بر چند نوع است ؟ برای هر نوع نوشته یک مثال بزنید؟



12    دربیت زیر واژه های عربی را پیدا کنید.(2مورد)
هرنوع کند نقش وخود از نقش منزّه                                                    هر جنسی که جفت و خود از جفت مبّرا

13    در عبارت زیر علائم نگارشی قرار دهید.( .، ((   ))  ّ ( ) [ ]- ! ؟ ) ( حداکثر 4 مورد)
سید جمال آرام و قرار نداشت گاه در مصر بود گاه در استانبول مردم را به آگاهی و مبارزه با استعمار دعوت می کرد

میرزای بزرگ فتوای تاریخ را صادر کرد بسم ا... استعمال توتون وتنباکو در حکم محاربه با امام زمان است.
14    در بیت زیر آرایه (( تشبیه)) بکار رفته است پیداکن و اجزای آن را مشخص کنید.

از وِلایِ دودمانش ، زنده ام                           در جهان ، مثل گُهر ، تابنده ام

15    یک مثال شعری از مترادف ، یک مثال شعری از مخفف ذکر کنید؟


16    ادبیات پایداری چه نوع نوشته ای است با مثال توضیح دهید.


    موضوع انشا
1.غنیمت دانستن ایام جوانی در زندگی
2.انس کنج تنهایی کتاب است                                                             فروغ صبح دانایی کتاب است.

نمونه سوالات انشا و ادبیات پایه دوم راهنمایی

نمونه سوالات انشا و ادبیات پایه دوم راهنمایی

 

---

               

 

نمونه سؤالات انشایی پایه دوم

1-     جمله ی زبانی زیر را به صورت ادبی بنویسید.

خورشید تابید

2-معادل فارسی واژه های زیر را بنویسید

فاکس                                   سایت

3-معادل اسامی و صفت های پروردگار را در بیت زیر بنویسید

خداوند بخشنده دستگیر                                      کریم خطا بخش پوزش پذیر

4-  متن زیرر را با تبدیل ضمیر «من» به «او» باز نویسی کنید.

من نمی خواهم و نمی گذارم یأس قدم در قلبم بگذارد . امید چراغ زندگی من است .

 

5-- یک جمله ی تشبیه در مورد پاییز بنویسید و سپس رکن های آن را مشخص کنید .

6- در مورد امثال و حکم زیر یک خط توضیح دهید؟

هرکه با حق در افتاد بر افتاد

7-مفهوم شعر زیر را به نثر ساده بیان کنید

زدریای خرد گوهر توان جست                   که دریایی بدان پهناوری نیست

8- یکی از شعار های معروف زمان انقلاب را بنویسید

9- در نوشته زیر از چه نوع آرایه ادبی استفاده شده است .

در بهار زمین سر از خواب زمستانی بر می دارد .درختان که در اواخر زمستان گرد برف از

قامت خود فرو ریخته اند تکانی می خورند.

10 – به نظر شما در آینده کتاب ها چه شکلی خواهند شد؟ در دو سطر بنویسید .

11- در مورد تصویر زیر یک بند بنویسید

 

12- عبارت زیر را تا یک بند ادامه دهید ؟

ایرانیان از قدیم ...........

13- برای موضوعات زیر کلمات قصار یا امثال و حکم پیدا کنید.

نیکوکاری

امید واری

---

 

نمونه سوالات انشا و آیین نگارش فارسی                                                                            پایه دوم راهنمایی
ردیف	شرح سوالات	شمارک
1	کلمات ، جمله ها و نوشته های ما چون ظرف هایی هستند که ...............و................ما را در خود جای میدهند.	5/0
2	درست یا نادرست بودن جمله های زیر را مشخص کنید. الف)آثار ادبی و گفتار ما رنگ فکر و عقیده­ی درونی ما را نمایان می سازند.                  درست          نادرست ب)هنگام خواندن یک اثر،بدون درنگ و تأمّل می توان به زمینه­ی فکری آن اثر پی برد. درست          نادرست	5/0
3	مفهوم بیت «از ظلمت خود رهایی ام ده        با نور خود آشنایی ام ده »  را به نثر ساده و روان بنویسید.	1
4	جمله­ی زیر را تا یک بند (3 سطر)کامل کنید. انقلاب اسلامی،انقلابی است که..............	5/1
5	مترادف کلمه­های زیر را بنویسید و آن ها را در یک بند به کار ببرید. «استقلال،ایثار،حماسه،استواری»	2
	«درس دوم»
6	در بیت«از ولای دودمانش زنده­ام       می توان دیدن نوا در سینه­ام» کدام آرایه ادبی وجود دارد؟ الف)تلمیح             ب)تضاد                 ج)تشبیه                د)تشخیص	25/0
7	داستان مربوط به مصرع«چون خلیل از شعله گل چیدن خوش است»را در یک بند(3 سطر) بنویسید.	5/1
8	آرایه­ی تلمیح را توضیح دهید.	1
9	گونه­ی گفتاری زبان را در نوشتار به کار نمی بریم مگر در.................... الف)جملات تعجّبی        ب)جملات امری        ج)جملات طنز و لطیفه­ها        د)نقل قول ها و سبک های ویژه	25/0
10	در کدام گزینه به حدیث شریف «اَنا مدینةُ العِلمِ و عَلیٌّ بابُها» اشاره شده است؟ الف)چون خلیل از شعله گل چیدن خوش است                         ج)مسلم اوّل شه مردان علی است ب)خاکم و از مهر او آیینه ام                                                     د)ذات او دروازه­ی شهر علوم	25/0
	«درس سوم »
11	به عبارت­های کوتاه و آهنگین که خلاصه و فشرده­ی خواسته­های یک گروه یا ملّت است،.................می گویند.	25/0
12	چرا شعارها گاهی،لحنی محکم و حماسی دارند؟	1
13	معمولاً در گفت و گوی های بین اشخاص در داستان ها و فیلم نامه ها،به جای نام گوینده از نشانه­ی نگارشی ...........استفاده می کنند. الف)ویرگول،                              ب)گیومه«  »                     ج)دو نقطه:                         د)خط فاصله-	25/0
14	علائم نگارشی مناسب را در متن زیر بکار ببرید. مادر بزرگ گفت عجب زمستانی بود این جمله برای محسن و زهرا خیلی آشنا بود محسن پرسید                    کدام زمستان مادربزرگ	25/1
	«درس چهارم»
15	مفهوم جمله­ی«نادان را به از خموشی نیست»در کدام گزینه آمده است؟ الف)خاموشی بهتر از نادانی است.                            ج)بهترین کار برای نادان سکوت است. ب)نادان بهتر است فایده کم حرفی را بداند.              د)بهتر از خاموشی چیزی در این دنیا وجود ندارد.	25/0
16	مفهوم بیت زیر را به نثر ساده و روان بنویسید. «به گیتی بهتر از دانشوری نیست   به جز دانش به گیتی مهتری نیست»	1
17	با واژه های«خردمند،دانش،توانایی،کتاب» یک بند«3 سطر» درباره­ی فواید علم و دانش بنویسید.	5/1
	«درس پنجم»
18	برای موضوعات زیر کلمات قصار یا امثال و حکم بنویسید. صبر...........................                                          نیکوکاری........................... امیدواری...........................                                    دوست...........................	2
19	متن زیر را با تبدیل ضمیر«من» به «او» بازنویسی کنید. «من می توانم برای رسیدن به اهدافم برنامه ریزی کنم و هرگز در این راه احساس خستگی نمی کنم».	25/1
20		1
	کلمات قصار را تعریف کرده و 1 مثال بزنید.
21	جاهای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید. الف)یکی از زیبایی ها و هنرهای ادبی،کوتاه گفتن و .................. است. ب)در زبان فارسی به برخی از کلمات قصار......................می گویند.	5/0
	درس ششم
22	در بیت«درونش همچون غنچه از ورق پر    به قیمت هر ورق زان یک طبق دُر» کدام آرایه­ی ادبی بکار رفته است؟          الف)تشخیص                           ب)تشبیه                        ج)تلمیح                        د)تضاد	25/0
23	با شبکه مراعات النظیر زیر جمله بسازید.«کتاب، اسرار،دانش»	1
24	یک تشبیه بنویسید که یک طرف آن«کتاب» باشد و ارکان تشبیه را مشخص کنید.	2
25	جمله­ی ناتمام زیر را تا یک بند کامل کنید. وقتی کتابی را می خوانم،احساس می کنم...................................	5/1
	«درس هفتم»
26	با توجه به بیت«درونش همچون غنچه از ورق پر    به قیمت هر ورق زان یک طبق در» مشبهٌ به کدام است؟ الف)طبق   ب)ورق    ج)غنچه    د)کتاب	25/0
27	آرایه های ادبی مربوط به هر قسمت را مقابل آن گزینه بنویسید. الف)در فصل بهار،زمین سر از خواب زمستانی بر می دارد.(..................) ب)برگ درختان سبز در نظر هوشیار       هرورقش دفتری است معرفت کردگار(.................)	5/0
28	درست یا نادرست بودن گزینه های زیر را مشخّص کنید. الف)در نوشته های زبانی،نویسنده با آوردن توصیف،تشبیه و ... نوشته های خود را زیباتر می کند.  درست      نادرست ب)اگر نویسنده پیام خود را به صورت ساده بیان کند،نوشته­ی او«نوشته ادبی» است.            درست       نادرست ج)نوشته ای که توصیف و تشبیه دارد،زیباتر و تأثیرگذارتر است.                                       درست        نادرست د)نسبت دادن ویژگی های انسان به غیر انسان را «تشخیص» می گویند.                                درست        نادرست	1
29	با استفاده از آرایه­ی «تشخیص» یک بند درباره­ي«بارش باران در فصل بهار»و «رویش گل ها» بنویسید.	5/1
30	جمله­ی ناتمام زیر را تا یک بند(3 سطر)کامل کنید. عدّه­ای پاییز را فصل غم و اندوه می دانند،امّا من............................	5/1
	«درس هشتم»
31	معادل فارسی واژه های قرضی زیر را بنویسید. فاکس:                  ایمیل:                      کوپن:                      کامپیوتر:                       سایت:	25/1
32	هر یک از واژه های سمت راست را به معادل های آن ها در سمت چپ وصل کنید. (بخشنده،خطابخش،پوزش پذیر،دستگیر)                    (ناصر،ستّار،توّاب،کریم)	1
33	در بیت زیر کدام آرایه های ادبی به کار رفته است؟ «دارای دو گیتی ملک العرش خدایی    کاو را نه نیاز است و نه انباز و نه همتا» الف)تشبیه                  ب)تلمیح                          ج)تشخیص                          د)تکرار	25/0
34	«برق از شوق که می خندد بدین  سان قاه قاه؟» چه آرایه­ی به کار رفته است؟ الف)تشخیص             ب)تشبیه                          ج)تضاد                               د)تکرار	25/0
35	درست یا نادرست بودن گزینه های زیر را مشخّص کنید. الف)زبان عربی به دلیل اینکه زبان دینی ماست پیوند نزدیکی با زبان فارسی دارد. درست                نادرست ب)زبان ها از طریق دادوستد با هم به غنی سازی یکدیگر کمک می کنند.            درست                 نادرست ج)لازم نیست در همه انواع نوشته­ها علایم نگارشی را رعایت کرد.                        درست                نادرست	75/0
36	در نوشتن انشا باید به اصل........................و........................جملات توجه کنیم.	5/0
37	مفهوم بیت«دارای دو گیتی ملک العرش خدایی    کاو را نه نیاز است و نه انباز و نه همتا» را به نثر ساده و روان بنویسید.	1
38	متن نا تمام زیر را تا یک بند(3 سطر) کامل کنید. وقتی به نقش و نگارهایی که در طبیعت زیبا جلوه نمایی می کنند،می نگرم............................. هر گل زیبایی را که می بینم................................	5/1
	«درس نهم»
39	مفهوم مصرع«خوش بود گر محک تجربه آید به میان»چيست؟	1
40	مفهوم مصرع«بی ادب می شود از فیض الهی محروم»در کدام گزینه آمده است؟ الف)انسان نباید بی ادب باشد.        ج) انسان های محروم با ادب هستند. ب)خدا بی ادبی را دوست ندارد.   د)انسان بی ادب از لطف و بخشش خدا،بی نصیب می شود.	25/0
41	با واژه های «جوانان،ادب،بزرگی»یک بند بنویسید.	5/1
42	در مصرع«خاطرت یک سره از رنج و غم آزاد شود»«رنج و غم»نسبت به هم چه حالتی دارند؟	25/0
43	با واژه­های زیر جمله بسازید. فیض:...........................    شقاوت:...................................... معدوم:.............................	5/1
	درس دهم»
44	رعایت........................در انشا سبب زیبایی و انسجام نوشته می شود. الف)جمله نویسی                  ب)زیبانویسی              ج)بندنویسی                د)داستان نویسی	25/0
45	نویسندگان با استفاده از ................................بر اعتبار و ارزش کلام خود می افزایند. الف)رعایت علایم نگارشی                     ج)کلمات و جملات دشوار ب)زیبانویسی                                          د)کلمات قصار و امثال و حکم	25/0
46	بهره­گیری از .......................متناسب با موضوع و محتوای نوشته،بر تأثیر و ارزش آن می افزاید. الف)جمله­های کوتاه              ب)لغات دشوار                  ج)تضمین                       د)لغات بیگانه	25/0
47	یک بند درباره نوجوان بنویسید و در آن از آیات و روایات و کلمات قصار،استفاده کنید.	5/1
48	جمله­ی ناتمام زیر را کامل کنید. زندگی یک سفر طولانی است،سفری که.........................................	5/1
	«درس یازدهم»
49	در بیت«روزی که درآن نکرده­ای کار       آن روز ز عمر خویش مشمار»به چه چیزی اشاره دارد؟ الف)گذر عمر                     ب)انجام کار نیک                ج)ارزش وقت                  د)احترام به پدرومادر	25/0
50	درست یا نادرست بودن گزینه های زیر را مشخص کنید. الف)به مجموعه آثاری که نویسنده در آن راه بهتر زیستن و خوشبختی انسان را نشان می دهد«ادبیات تعلیمی» گویند.درست            نادرست ب)مثنوی معنوی از نمونه آثار«ادبیات تعلیمی»ما به شمار می رود. درست            نادرست	5/0
51	درباره­ی احترام به بزرگ ترها،والدین و معلّمان یک بند بنویسید.	5/1
52	درباره­ی فواید «سحرخیزی»یک بند(3 سطر)بنویسید.	5/1
53	مفهوم بیت زیر را به نثر ساده و روان بنویسید. «زنهار مگو سخن به جز راست   هر چند تو را در آن ضررهاست»	1
54	درست یا نادرست بودن گزینه های زیر را مشخّص کنید. الف)به خاطر سپردن حکایات و مثل ها،نقشی در پرورش و تقویت مهارت نویسندگی ندارد.درست      نادرست ب)اگر منظور خود را کوتاه و رسا بیان کنیم تأثیر سخن ما بیشتر خواهد بود.                        درست      نادرست ج)یکی از شیوه های کوتاه نویسی،استفاده از کلمات قصار است.                                        درست      نادرست	75/0
55	کوتاه نویسی و کوتاه گویی چه فوایدی دارد؟	1
56	در کوتاه نویسی باید دقّت کنیم تا مطالب .............................فراموش نشود. یکی از شیوه های کوتاه نویسی استفاده از ................................است.	5/0
57	با استفاده از شبکه مراعات النظیر زیر یک بند درباره تحّول ارتباطات بشری بنویسید. «پرنده­ی نامه رسان-پیک-چاپار-پست الکترونیکی»	5/1
58	درباره­ی آداب اجتماعی انسان امروز یک بند بنویسید.	5/1
59	نشانه های نگارشی مناسب را در متن زیر به کار ببرید. شیخ سلام کرد بهلول جواب سلام او را داد فرمود تویی شیخ بغداد که مردم را ارشاد می کنی	25/1
	«درس سیزدهم»
60	مفهوم بیت زیر را به نثر ساده و روان بنویسید. «حدّ من نیست ثنایت گفتن         گوهر شکر عطایت سفتن»	1
61	در کدام گزینه کلمات با هم جناس نیستند؟ الف)سوزد،سازد               ب)آرام،رام              ج)رَفتم،رُفتم                   د)شکل،کامل	25/0
62	منظور از«تاج عزّت به سرم بنهادی» چیست؟ الف)تاج گذاری کردن   ب)عطاکردن بزرگی و سرفرازی   ج)شکرگزاری کردن   د)ستایش بزرگان	25/0
63	به واژه هایی که از یک جنس هستند و شعر و نثر را زیباتر و خوش آهنگ تر می کنند.....................می گویند.	25/0
	« درس چهاردهم»
64	يكي از راه­هاي گسترش واژه­ها در زبان فارسي.................... است.	5/0
65	-  يكي از راه­هاي تقويت شرح حال نويسي مطالعه­ي……… است. الف) زندگي نامه و آثار بزرگان                  ج) رمان­هاي بلند ب) داستان­هاي كوتاه                                 د) مناجات نامه­ها	5/0
66	درست يا نادرست بودن گزينه­هاي زير را مشخّص كنيد.            الف)شرح حال­ها منبع خوبي براي شناخت تاريخ زندگي افرادهستند.             درست             نادرست ب)اگر نويسنده شرح حال خود را بنويسد،اين نوشته«بيوگرافي»است.             درست             نادرست ج)اگر نويسنده شرح حال ديگري را بنويسد به اين نوشته «اتوبيوگرافي»گويند.درست             نادرست د)در شرح حال نويسي پرداختن به جزئيات ازتأثيرگذاري آن مي كاهد.         درست             نادرست و)برخي از يادداشت­هاي روزانه می­توانند تبديل به فيلم يا داستان شوند.          درست              نادرست	25/1
67	به هريك از واژه­هاي زير،يك واژه­ي ديگر اضافه كنيد و سپس با آن جمله بسازيد.               استاد:...............................................       جوان:.......................................... حرم:.................................................      دريا:............................................	2
68	مختصري از شرح حال خود را دريك بند(3سطر)بنويسيد.	5/1
	«درس شانزدهم16»
69	- بخشي از ادبيّات ملّت­ها نامه­هايي است كه ................... نگاشته­اند             .  درنوشتن نامه بايد از ............ و ............... مناسب استفاده كرد. يكي از شرايط نامه­نويسي دقّت در .................. و رعايت منزلت گيرنده است.	2
70	چه نامه­هايي ممكن است در تحوّلات سياسي و اجتماعي و تاريخي ملّت­ها مؤثّر واقع شوند؟ نامه­هايي كه... الف) دوستانه باشد.                         ج) شخصيت­هاي مشهور و بزرگان نوشته­اند. ب) رسمي و اداري باشد.                 د) خانوادگي باشد.	25/0
71	نامه­اي به سازمان ملل بنويسيد و به ظلم و ستمي كه نسبت به كودكان و نوجوانان فلسطين مي­شود،اعتراض كنيد.	5/1
	« درس هفدهم»
72	در مصرع«خیال خال تو با خود به خاک خواهم برد»کدام آرایه­ی ادبی وجود دارد؟ الف)واج آرایی                ب)تمثیل               ج)تشبیه                د)تشخیص	25/0
73	در کدام مصرع شاعر از تلمیح استفاده کرده است؟ الف)به یک سو زمستان دگر سو بهار                   ج)همه بوستانش سراسر گل است ب)هم از عهد جمشید و کاووس کی                   د)یکی نیل کوچک بود هیرمند	25/0
74	در مصرع«عروس جهان است ملک اراک»آرایه­ی ادبی .................................به کار رفته است.	25/0
75	احساس خود را با شنیدن بیت «خوشا مرز ایران عنبر نسیم   که خاکش گرامی تر از زّر و سیم»در 3 سطر بنویسید.	5/1
76	با استفاده از واژه های« باغ بهشت-خاک-مهر»یک بند درباره ایران بنویسید.	5/1
77	امروزه جوانان میهن ما،برابر حفظ روحیه­ی مقاومت و ایستادگی همراه با شادابی چه وظایفی دارند؟	5/1
	درس نوزدهم
78	اگر در متن مطلبی بیاید که از نویسنده اصلی نباشد و آن را برای توضیح بیشتر بیاورند از نشانه­ی نگارشی........... استفاده می کنند. الف)[  ]قلاب                        ب)«   » گیومه                        ج):  دو نقطه                     د) (  ) کمانک	25/0
79	درست یا نادرست بودن گزینه­های زیر را مشخص کنید. الف)یکی از شرایط هر نوشته خوب «رعایت تمیزی و پاکیزه نویسی » است.  درست             نادرست ب)در جمله­ی«وطن من ،مادر من است»آرایه­ی تشبیه بکار رفته است.            درست            نادرست	5/0
80	جمله­ی زیر را تا یک بند(3 سطر) کامل کنید. من وطنم ایران زمین را ..........................	5/1
81	علایم نگارشی مناسب را در متن زیر، قرار دهید. کمال الملک هم چنان در التهاب مطالب را تحمّل می کرد سرانجام سربلند کرد و گفت وطن من مادر من است	25/1
	« درس بیستم»
82	استفاده از«  ... » برای ذکر جزئیات،سبب تأثیر بخشی نوشته می شود. الف)تشبیه                   ب)توصیف                        ج)تلمیح                           د)تکرار	25/0
83	در بیت«محمّد در آغوش پدرش چونان پرنده­ای بیمناک آشیان دارد»کدام آرایه­ی ادبی وجود دارد؟ الف)تشخیص            ب)تمثیل                            ج)تشبیه                             د)تلمیح	25/0
84	کدام علایم نگارشی در این جمله قرار می گیرد؟«پس ای محّمد صعود کن» الف)ویرگول،نقطه             ب)ویرگول،تعجّب              ج)تعجّب،گیومه              د)ویرگول،گیومه	25/0
85	به آثاری که در آن از شکیبایی،مقاومت و ایثار و شهادت سخن گفته می شود،................گویند. الف)ادبیات تعلیمی             ب)ادبیات داستانی                ج)ادبیات پایداری                 د) ادبیات عرفانی	25/0
86	در مصرع«قلبش سرخ و روشن است،چونان سیب» طرف اوّل تشبیه کدام است؟ الف)سیب                       ب)قلب                                 ج)روشن                           د)سرخ	25/0
87	آرایه­ی ادبی مربوط به این بیت کدام است؟«پس ای محّمد صعود کن!         صعود کن تا سدره المنتهی» الف)تضاد                            ب)تشبیه                          ج)تلمیح                             د)تشخیص	25/0
88	ادبیات پایداری چیست؟	1
89	با واژه­های «سنگ ، آزادی،فلسطین»یک بند درباره­ی مبارزات مردم فلسطین بنویسید.	5/1
	«درس بیست و یکم»
90	یکی از نکات مهمی که مترجمان باید هنگام ترجمه به آن توجّه کنند،چیست؟توضیح دهید.	5/0
91	مفهوم جمله­ی «کار امروز را به فردا میفکنید که جز پشیمانی سودی ندارد» را در یک بند بنویسید.	5/1
92	یکی از دعاهایی که در قنوت می خوانید به فارسی ترجمه کنید.	1
93	متن زیر را کامل کنید. وقت برای ما گران بهاست،زیرا......................................

آزمون نگارش سوم راهنمایی

آزمون نگارش سوم راهنمایی

 

1- صحیح یا غلط بودن عبارات زیر را مشخص کنید

  الف)پس از اصلاح متن انشا،مناسب است یک باردیگرآن را بازنویسی کنیم.

 ب)اغلب نیایش ها،مناجات ها ومرثیه ها دیالوگ هستند.

 2- در جای خالی کلمات مناسبی بنویسید.

 ب) کلیله و دمنه  وموش و گربه ازمشهورترین ............... ادبیات فارسی است.

 

3- برای هریک از واژه های زیر ،شبکه ی معنایی(چند مراعات نظیرمتفاوت)بسازید.

ستاره:

قوس قزح:

4- از زبان بلبلی که بر سرشاخساربا خدای خود راز و نیاز می ­کند، سه سطر بنویسید .

5- با کلمه های«آب حیات»،«پرواز»و«افتخارآمیز» یک بند(چهار جمله) بنویسید.

آزمون املا سوم

 

1- واژه­ ی «ثواب» به معنی ........و واژه­ ی صواب به معنی....... است

2- شکل صحیح کلمات را در جای خالی بنویسید.
الف) در زمین نگاه کن که چگونه .......... تو ساخته است.(بسات- بساط)
ب) او از ..................  علم خود بهره­ مند شده است. (سمر – ثمر) 

 3- عبارت را کامل   کنید.
الف) اگر ­کلمه­ ای به واژه ی  «عیسی» اضافه (مضاف­الیه) شود،املای آن را ....... می ­نویسند. 
ب) در نوشتن املا به صدا و حروف پایانی کلمات به ویژه .....دقّت شود.

4- حروف« ذ – ض – ظ » در کدام عبارت، درست به کار رفته است؟
الف) حافظه ی قوی      ب) مبذول داشتن       ج) نظم و انظباط        د) زهن آشفته 

5- در کدام یک از گزینه ها، غلظ املایی وجود دارد؟
الف) التفات - طعمه  ب) صیّاد - عقده ج) نفع و عاید- وجه معاش د) صبو و کوزه – اعزاز

6- برای هر کدام از کلمات زیر، یک هم خانواده بنویسید.
ظاهر: ..................        نصرت...................

7- بر روی حروف مناسب علامت تشدید(ـّ ) بگذارید.

الف) متحیر                      ب) خصوصیت               ج) اهمیت                 د) معظم
8- باحروف«و،ق، ه، ر، م»واژه ­ای بنویسید که به معنی شکست ­خورده و مغلوب باشد.

9- در جای خالی، یکی از حروف« ث – س – ص» را قرار دهید.
الف) ...........ریر و تخت          ب) مـ...........ر و پافشاری کننده  
 ج) منحـ...........ر و محدود             د) .........بات و پایداری

10- دو واژه بنویسید که با حرف«ص» پایان یابد.

 11- صدای« ز» چند شکل آوایی دارد؟ برای هر کدام، کلمه ای بنویسید.

12- ترکیبات نادرست املایی را تصحیح کنید.
الف) رخستِ رویش                           ب) پیغامبرِ اعظم
ج) تراوتِ باران                               د) سیمای ظاهر

13-  در متن زیر چهار غلط املایی وجود دارد. شکل صحیح آن­ها را بنویسید.
رودخانه­ ی خرّمشهر آن روزها هم بی ­وغفه گذشته است؛امروز نیز از گذشتن باز نایستاده است . 
یک روز ناگهان از آسمان آتش بارید و حیاط مأمول شهر، متوقّف شد.
شهر خالی شد امّا رودخانه ماند و نضاره کرد.... .

14- گروه واژگانی در کدام یک از گزینه ­ها از نظر املایی درست است؟ شکل درست هر غلط را مقابل آن بنویسید. 

الف) مدح و سنا – ذخایر غنی

ب) خواب­گذار – طریق مبطلان

ب) بادهای توفنده - سیمای متعادل

ج) مهارت و تخصص- مَثَل مؤمنان

د) قهر و غلبه – حیات مأمول

15-  در کدام گزینه غلط املایی وجود دارد؟

الف) اشغالِ متجاوزان      ب) تدایی صحنه ­ها  

ج) ویرانی معارج            د) خلعت گران­مایه

16-  برای هر یک از واژه ­های زیر دو خانواده­ بنویسید. 

فکرت  مسخّر    تقدیر   توقّف ضمان

17- غلط ­های املایی متن زیر را استخراج کرده و شکل درست واژه ­ها را بازنویسی کنید.

در ابتدای جوانی که به تعلم اشتقال می ­ورزیدم، در بصره بودم و به غایت دست ­تنگ. ... چون در من نگریست و آن هیأت ژولیده و حالت پریشان من ملاحضه کرد، آن­گونه که آجر از خانه بر می­آوردم و وجه مآش می­ ساختم و با این همه از طلب علم فروگزار نبودم.

به هر جانب برای احتیات چشم می ­انداخت. راسویی در جهت او کمین کرده بود، سوی درخت التفاط نمود، بومی قصد او داشت. با خود گفت: درِ بلاها و انواع آفت­ها باز است و مغرون به ابواب بلا هستم. وقت آن است که باقی زمان خود را به عدا برسانم. اکنون مرا ایمن گردان تا بندهای تو همه ببرم و فرج یابی. این ملاتفط بپذیر که عاقل در مهمّات توقف جائز نشمرد.

بدان که هرچه در وجود است، همه سنعِ خدای تعالی­است. آن ­چه میان آسمان و زمین است، چون میغ و باران و برف و تگرگ و رعد و برق و غوسِ غُزح و الاماتی که در هوا پدید ­آید. مثلِ تو چون مورچه­ای است که در قصر ملکی سوراخی دارد و از جمالِ صورتِ قصر و بسیاری غلامان و سریرِ مُلک وی، هیچ خبر ندارد...

18- کلمه ­های غلط را در متن زیر یافته و اصلاح کنید.

یک روز ناگهان از آسمان آتش بارید وحیاط مأمول شهر متوقّف شد.کشتی ها به گل نشستند،اتومبیل­ ها گریختند، رودخانه ماند ونضاره کرد که چگونه حیات حقیقی مردان خدا،ققنوس وار از میان خاکستر نخل های نیم سوخته،خانه­ های ویران، اتومبیل های آتش گرفته و کشتی های به گل نشسته سربرآورد.

19- شکل درست املای واژه را با توجّه به جمله برای جای خالی انتخاب کنید.

- طریق .......برنوشتند و.......حق بگستردند. ( مبتلان – بساط) (مبطلان- بساط)

- ....... دلنشین کلام آن،فراتراز جغرافیای بشری است.(طنین- تنین)

- المرء ُعلی دین خلیله و ............( غرینه – قرینه )

20- کدام یک ازکلمات زیر ازنظراملایی غلط است؟

مراعات نضیر              تأثیرگذار        حقّه ی یاقوت انار

نمونه سوالات ادبیات فارسی پایه ی سوم راه نمایی

نمونه سوالات ادبیات فارسی پایه ی سوم راهنمایی نمایی                                                                                    

 

-باهریک از واژه های زیر جمله ای ادبی وزیبابنویسید.2

منظر:......................................................................................................................................................

صنع:...................................................................................................................................................

معرفت:................................................................................................................................................

طنین:...............................................................................................................................................

 

2-واژه های (استواری -خرمشهر  -شهدا)رادر یک بند حدود سه سطر به کار ببرید.1

................................................................................................................................................................................................................................................................

 

3-عبارت نا تمام زیر را تادو سطر ادامه دهید.1

برف به آرامی می باریدو......................................................................................................

................................................................................................................................................................................................................................................................

4-بیت  را به نثر ساده باز نویسی کنید.1 

((دل بی علم چشم بی نوراست                                  مرد نادان زمردمی دور است))

   

................................................................................................................................

5-دو جمله بنویسید که در آن ها فعل مضارع در معنی فعل ماضی به کار رفته با شد1

................................................................................................................................................................................................................................................................

 

6-جمله ی ادبی زیر به صورت ساده زبانی بنویسید.1

گربه گفت:زود ملول شدی وچون بر حاجت خویش پیروز آمدی مگر نیت بدل کردی ومی اندیشی؟

................................................................................................................................

 

7-مترادف کلمات زیر را بنویسید.1

عار(                    )ملّاحان(                        )سپهر(                        )یٌمن(                           )

 

8-فابل را تعریف کنیدو دو نمونه از مشهورترین فابل های ادبیات فارسی را نام ببرید2

.............................................................................................................................................................................................................................................................

بوی کافور ، عطر یاس

اول اردیبهشت روز بزرگداشت سعدی

من اگر نظر حرام است ٬ بسی گناه دارم

چه کنم نمی توانم٬که نظر نگاه دارم

ستم از کسی است بر من٬که ضرورت است بردن

نه قرار زخم خوردن٬نه مجال آه دارم

نه فراغت نشستن٬نه شکیب رخت بستن

نه مقام ایستادن٬نه گریز گاه دارم

نه اگر همی نشینم٬نظری کند به رحمت

نه اگر همی گریزم٬دگری پناه دارم

بسم از قبول عامی و صلاح نیکنامی

چو به ترک سر بگفتم٬چه غم از کلاه دارم؟

تن من فدای جانت٬سر بنده و آستانت

چه مرا به از گدایی٬چو تو پادشاه دارم؟

چو تو را بدین شگرفی ٬قدم صلاح باشد

نه مروت است اگر من ٬نظر تباه دارم

چه شب است یا رب امشب٬که ستاره ای برآمد

که دگر نه عشق خورشید و نه مهر ماه دارم

مکنید دردمندان گله از شب جدایی

که من این صباح روشن ز شب سیاه دارم

که نه روی خوب بودن٬گنه است پیش سعدی

تو گمان نیک بردی٬که من این گناه دارم

آن چه می پرسند ولی در کتاب نیست!!!!

آن چه می پرسند ولی در کتاب نیست!!!!

هم نویسه» مبحثی است که در کتب فارسی راهنمایی نیامده،لیکن در مسابقات علمی و… از آن سخن به میان آمده است.

هم نویسه:

واژه هایی که از لحاظ نوشتار و تلفّظ یکسان بوده، از لحاظ معنی متفاوت اند.

به عبارتی جناس تام یا کلمات هم آوایی که از لحاظ نوشتن نیز یکسان اند.مثال:

شیر:حیوان جنگل / شیر:شیر خوراکی - بادیه: بیابان / بادیه: ظرف

آن یکی شیر است اندر بادیه کادم می خورد          وان یکی شیر است اندر بادیه کادم می خورد

خویش:خود / خویش: فامیل

برادر که در بند خویش است نه برادر نه خویش است.                    گلستان سعدی

ریش: محاسن / ریش : زخم

ریش را تا ناف آوردن زهد نیست   زهد آن باشد که بر ریش کسان مرهم نهی       سلطانی

چین: کشور چین / چین : شکن

گر ز چین آشوب برخیزد عجب نبود که باز          بــــــــر سر زلف افتادست چین تازه ای          فروغی بسطامی

فرق: تفاوت / فرق: سر

ندانم از سر و پایت کدام خوب تر است         چه جای فرق که زیبا ز فرق تا قدمی     سعدی

گور: قبر / گور: گورخر

نبشته است بر گور بهرام گور          که دست کرم به ز بازوی زور        سعدی

 شانه:وسیله ی مرتب کردن مو / شانه : کتف

 نبینی آن که چو زلف تو را به شانه زنی       سر دو زلف تو با شانه می درآویزد        طبری

چنگ:پنجه / چنگ : آلت موسیقی

برخیز و بیا که چنگ در چنگ زنیم             می نوش کنیم و نام بر ننگ زنیم              خیام

کوفته:نوعی غذا / کوفته: پریشان و مضطرب،ناتوان(خسته)

 کوفته در سفره ی ما گو مباش            کوفته را نان تهی کوفته است               سعدی

صفا:پاکی / صفا: نام مکانی است

چون سری بر آستانش ز سر صفا نهادی   به صفا و مروه ای دل دگرت چه کار باشد      کمال خجندی

دوش:دیشب / دوش: کتف

ز کوی میکده دوشش به دوش می بردند     امام شهر که سجّاده می کشد بر دوش        حافظ

بار:دفعه / بار:پشتواره / بار:اجازه

بارها بار به دربار تو دارند رقیبان     من که بارت کشم ای یار چرا بار ندارم             جامی

داد:دادخواهی / داد:از مصدر دادن

آن که گیسوی ترا رسم تطاول آموخت        هم تواند کرمش داد من مسکین داد   سعدی

زاد:توشه / زاد:از مصدر زادن

بیا و برگ سفر ساز و زاد ره برگیر            که عاقبت برود هر که او ز مادر زاد         خواجوی کرمانی

                                                     فروغ صبح دانایی کتاب است.

متن املا دوم

متن املا دوم

v  زبان هر جامعه در هر دوره ای بر پایه ی باورها و ارزش های دینی – اخلاقی و به طور کلّی بر بنیاد فرهنگ حاکم بر آن زمان ، سامان می یابد .

v  ایرانیان کم تر با هم جنگ و ستیز و آویز می کنند و اگر به سببی با هم به جدال بر خیزند ، خشم و غضبشان زود فرو می نشیند. دیگر این که هنگام مجادله ی لفظی هر چند خشمگین شوند ، هرگز نام پاک خدا را به زشتی نمی برند .

v  سرانجام ، پاییز هم مانند دیگر فصل ها با طبیعت وداع می کند و جای خود را به زمستان می دهد . زمستان از راه می رسد و کوله بارش را که پر از برف و سرماست ، بر زمین می گذارد .

v  ای کاش وقتی جوان بودیم ، کسی به ما می گفت ، چه کار کنیم تا در آینده وضع بهتری داشته باشیم یا این که « اگر کسی به من می گفت چه کار کنم ، الآن حتماً وضع بهتری داشتم . »  .

v  یکی از آسیب های جدّی جامعه ی ماشینی و آراسته به علم و فن و رایانه ، استفاده ی نا به جا و نسنجیده از امکاناتی است که فراهم آمده است. گویی هر یک ابزاری شده اند تا ما را از هویّت اصلی خویش دور سازند .

v  حاصل ماه ها پشت در نشستن و از سرما لرزیدن و دزدکی به درس گوش دادن ، دانش دست و پا شکسته ای بود که اندک اندک در قلّک ذهنش جمع شده بود .

v  کمال الملک ، بسیار مهربان بود . او به قدری نسبت به مادر خود مؤدّب و فروتن بود که توجه هر بیننده و شنونده ای را جلب می کرد . منظره ی ملاقاتشان تماشایی و حیرت افزا و پُر پند بود .

v  بنابراین ، همیشه باید به خاطر داشته باشیم که وقت عزیز وگران بهاست و از تلف کردن آن جز حسرت و ندامت ثمری نخواهیم برد .